4 Ekim 2008 Cumartesi

Lastik nedir?

LASTİĞİN YAPISI


Kauçuk, karbon karası, kord bezleri, çelik teller ve kimyasal maddeleri kapsar.
LASTİĞİN GÖREVİ İçinde bulunan basınçlı hava vasıtasıyla aracın zemin ile temasını ve tutunmasını sağlayarak, yükün güvenli olarak taşınmasını sağlar.Bir araç lastiği dört ana kısımdan oluşur.a) Sırt b) Omuz c) Yanak d) Topuk bölgesi
LASTİĞE AİT ÖNEMLİ TANIMLAMALAR
Lastik genel olarak ölçü jantında standart şişirme basıncında max. kesit genişliği, takılacağı jantın nominal çapı , hız indeksi, yük kapasite indeksi ve kesit oranı gibi parametrelerle tanımlanır.ÖRNEK :Lastik ebatı 185/70 R 13 84 S * Kesit genişliği 185 mm* Serisi - kesit yüksekliğinin kesit genişliğine oranı (%70) * Radyal gövde yapısı (R)* Jant çapı sembolü (inch) (13) * Yük endeksi (84)* Hız sembolü (S) Sembollerin karşılığı arka sayfada.* Seri numarası; her üreticinin üretim verilerini içeren kodlaması* Aşınma göstergesi (TWI) * İç lastiksiz (tubeless) veya iç lastikli (tube-type) kullanım* Kuzey Amerika Ulaştırma Bakanlığı uygunluk sembolü (DOT)* Avrupa Topluluğu Uygunluk sembolu ve tescil numarası (E)* Dönüş yönü oku, iç taraf (inwards)/dış taraf (outwards)
LASTİKLERİN JANTA TAKILMASI / SÖKÜLMESİ
* Montajda yapılacak hataların hayati tehlikelere neden olabileceği unutulmamalı ve lastiklerin janta takılıp sökülmesi mutlaka yetkili servislerde uygun makinelerle, uzman personel tarafından yapılmalıdır.* Lastiğin takılacağı jantta ezik, vuruk, çatlak olmamalı, jant üzerinde yağ, pas, kirletici maddeler bulunmamalıdır. Jant ebadı aracın ve araç katologlarının öngördüğü ebatta olmalıdır.* Lastik üzerinde ıslaklık bulunmamalı, yabancı maddeler varsa mutlaka dışarı çıkartılmalıdır.* Lastik montajında, lastik topuklarına ve jant damağına özel geliştirilmiş kaydırıcı veya sulandırılmış sabun solüsyonu sürülmelidir. Kesinlikle petrol esaslı yağlar, silikon, deterjan diğer kaydırıcı sürmekten kaçınılmalıdır. Montaj sonunda lastiğin jantı merkezlediği doğrulanmalıdır.* Lastik şişirme havasının rutubet içermeyen kuru hava olması gerekmektedir.* Şişirilmiş lastiğin subabından kaçak olmadığı doğrulanmalıdır. Subaplara mutlaka lastik contalı subap kapağı takılmalıdır.* İç lastikli araç lastiği takılacak ise mutlaka yeni dış lastik, yeni iç lastik ve kolon ile takılmalıdır. İç lastik ve kolon takma öncesi uygun şekilde pudralanmalıdır.* Yeni lastikler ile eski lastikler eşleştirilmelidir.* Lastik yanağı üzerinde dönme yönü veya dış yanak belirtilmişse, janta ve araca montajda bu hususa mutlaka uyulmalıdır.

Jant Yedek Parçalari

JJS Kromajlı Çelik Jantı'nın yedek parçaları JJS distribütörlerinden temin edilebilir. Yedek parça olarak akson kapağı, JJS rozeti, bijon somunu ve bijon saplamasının orjinal olmasına dikkat ediniz.


















Kullanımdan Kaynaklanan Jant Arızaları

1- Arıza ŞekliHava deliğinden hava deliğine, Hava deliğinden bijon deliğine, Hava deliğinden kasnağa çatlamalar.
Nedeni: Aşırı Yük.
2- Arıza ŞekliBijon deliğinden bijon deliğine.
Nedeni :Bijon somununu gevşek bırakmak, Bijonları aşırı sıkmak,Uygun olmayan bijon somunu ve saplaması kullanmak, aracın aktarma organlarındaki problemler nedeniyle silkelemeler yapması.
3- Arıza ŞekliHava deliğinden başlayan yatay çatlamalar.
Nedeni: Aşırı YükKötü montaj (uygun olmayan araç ve bijonlarla montaj),Arızalı bijon somunu ve saplaması kullanmak (farklı bijon soriıunları, kronikliği bozulmuş somun ve saplamalar gibi),Jant uyumsuzluğu (uygun olmayan porya, bijon delik ekseni, offset).

Jant Bakımı

- Jant yüzeyleri kesinlikle solvent, benzin, tiner, deterjan ve benzeri kimyasal çözücü maddeler ile silinmemelidir.
- Aksi takdirde jant yüzeyi üzerindeki koruyucu vernik tabakası zarar göreceğinden, jantın korozyona ve paslanmaya karşı mukavemeti azalacaktır.
- Kullanım sonucu kirlenmiş jant yüzeylerinin temizliği için sabunlu su tercih edilmelidir.
- Jant E.T.R.T.O.'ya göre tamir edilmez bir emniyet parçasıdır.

Jant Montaj Çizimi


Doğru Lastik Kullanımı

Jant Ebadı Uygun Lastik Ebadı
5.OOB x 13FH = 155/85 R 13-175/70 R 13
5.508 x 13FH = 175/70 R 13-185/70 R 13
6.OOJ x 14H2 = 185 R 14-205 R 14
6.OOJ x 15H2 = 195 R 15-225 R 15
5½ KXl6 = 205 R 16

Doğru Jant Kullanımı

- Lastik montajı esnasında lastik topuklarını janta kolay takmak için lastik firmaları tarafından tavsiye edilmiş yağları kullanınız. Aksi takdirde topuklar zedelenir ve lastik zamanla hava kaçırır.
- Lastik takarken lastikle jant arasına su girmemesine dikkat edilmelidir. Islatılmış gazete kağıdıyla sızdırmazlık kontrolü yapmayınız ve hava bastığınız kompresörün suyunun devamlı boşaltılmasına özen gösteriniz. (Eğer hava içinde su giderse değişen balansızlığa neden olur.)
- Lastik hava basıncı çok önemlidir. Lastik üzerinde belirtilen hava basınç değerlerine mutlaka uyulması gerekir. Aksi takdirde fren emniyeti ve sürücü güvenliği ortadan kalkar.
- Lastik takarken jantın çatlak ve delik olmamasına dikkat ediniz. Çatlak ve delik yere kesinlikle kaynak lehim yaptırmayınız. Kaynak lehim balansızlığa neden olur.
- Janta takılacak lastik ebadı janta uygun olmalıdır. (Bakınız: Tablo2) Lastikler, jant üzerine uzman kişiler tarafından, doğru makinelerle takılmalıdır. Aksi takdirde lastik üzerinde topuk dönmesi gibi arızalarla karşılaşabilirsiniz.
- Düşük havalı veya patlak lastikle araç kullanılmamalıdır. Aksi takdirde direksiyon hakimiyeti ve fren emniyeti ortadan kalkar.
- Lastik, jant üzerine takıldıktan sonra, lastiğe kademeli olarak 2 seferde hava basınız. Aksi takdirde, lastik üzerinde topuk dönmesi gibi arızalarla karşılaşabilirsiniz.
- Jant montajı esnasında; jantınıza kullanılmış veya yeni lastik takıldığında bir müddet aracınızı balans yapılmamış şekilde kullanınız. Çünkü lastik ile jantın birbirine uyum sağlaması için zaman tanrnması gerekmektedir. Bu uygulama sonrası daha sağlıklı balans yapılacaktır.
- Jantı araca takarken jant ile bijon somun ve saplamalarının uygunluğunu kontrol ediniz.
- Bijon somunlarını gevşek bırakmayınız, aşırı sıkmayınız.
- Bijon somun ve saplamaları uygun tork değerinde sıkılmalıdır. Aksi takdirde bijonlar deforme olacaktır. (Bakınız: Tablo1)
UYGUN TORK DEĞERLERİ
Tablo 1:
Bijon Somunu
Uygun Tork Değeri
M12 x 1.5 mm
80-100
NM
M14 x 1.5 mm
160
NM
M16 x 1 .5 mm
230
NM
a) Bijon somunları, ekte verilen normlara göre ayarlı anahtar veya uygun ölçülerdeki darbeli anahtarlarla sıkılmalıdır.
b) Her tekerlek değişmesinden sonra yol ve yük durumuna göre belli bir mesafe kat edildikten sonra, bijon somunları kontrol edilip gerekiyorsa uygun tork değerinde yeniden sıkılmalıdır.
c) Araç üreticisi tarafından belirlenen istiap haddine riayet edilmelidir.
d) Jant ve kapama bölgesi jant montajından önce temizlenmelidir. Aksi takdirde arada kalan yabancı maddeler jantın gevşemesine neden olabilir. Jant yüzeyinin darbelere karşı özenle korunması gerekmektedir. Aksi takdirde kromajlı yüzey, hasar sonucunda korozyona ve paslanmaya maruz kalacaktır.